Katalog biblioteki Czytelni Ludowej

Katalog biblioteki Czytelni Ludowej

 

UWAGA:
W ramach projektu “Ochrona i konserwacja cieszyńskiego dziedzictwa piśmienniczego” 
stare druki z biblioteki Czytelni Ludowej zostały ponownie opracowane.
Ich opisy ujęte są w dostępnym on-line
katalogu starych druków.

Aparat wyszukiwawczy
Księgozbiór Czytelni Ludowej obejmuje ok. 17 000 woluminów, w tym 2 000 starych druków (7 inkunabułów). Przeważają w nim dzieła polskie z zakresu literatury pięknej, historii, filozofii i teologii. Obszerny jest też zbiór periodyków, obejmujący m.in. polskie czasopisma emigracyjne z XIX w. Fakt, iż znaczna część książek pochodzi z dawnych, a przy tym – w wielu wypadkach – znakomitych kolekcji bibliofilskich, sprawił, że można w księgozbiorze Czytelni Ludowej znaleźć wiele dzieł rzadkich i cennych.

Katalog alfabetyczny księgozbioru Czytelni Ludowej składa się z dwóch części:

    1. katalogu alfabetycznego starych druków – obejmującego książki i czasopisma wydane do roku 1800 włącznie;
    2. katalogu alfabetycznego nowych druków – obejmującego książki i czasopisma wydane od roku 1801.

Katalog alfabetyczny księgozbioru Czytelni Ludowej powstał na przełomie lat dwudziestych i trzydziestych XX w. Sporządzono go odręcznie na kartach o wymiarach 12,5 x 21 cm. Większość opisów wyszła spod pióra Ludwika Brożka. Katalog, tworzony w oderwaniu od norm bibliotecznych, obciążony pozostaje licznymi błędami, lukami i niekonsekwencjami. Mimo swoich niedostatków, nadal pozostaje jednak głównym narzędziem wyszukiwawczym w zbiorach Czytelni Ludowej. W miarę postępów procesu katalogowania zbiorów Książnicy Cieszyńskiej, opisy wchodzących w skład Czytelni Ludowej książek i czasopism trafiają do katalogowych baz danych starych druków, książek i czasopism.

Katalog nie uwzględnia opisów książek i czasopism, które w ramach reorganizacji zbiorów Oddziału Zabytkowego Biblioteki Śląskiej zostały wyodrębnione ze zbiorów Czytelni Ludowej i wraz z książkami oraz czasopismami, wyłączonymi z pozostałych księgozbiorów historycznych Oddziału Zabytkowego, scalone w odrębne zespoły druków zwartych oraz czasopism. Alfabetyczne katalogi obu ww. zespołów dostępne są w postaci wirtualnej (katalog książęk; katalog czasopism)

Sygnatura książek i czasopism wchodzących w skład biblioteki znajduje się w lewym górnym rogu karty.

Elementy składowe opisu:

    • hasło główne
    • tytuł
    • oznaczenie odpowiedzialności (często w niepełnym brzmieniu)
    • adres wydawniczy (najczęściej miejsce i rok wydania)
    • wyszczególnienie tomów

W latach późniejszych na kartach katalogowych zostały naniesione poprawki, uzupełnienia i podkreślenia ołówkiem, stanowiące podstawę do szeregowania alfabetycznego kart katalogowych. Ponadto w większości opisów uwzględniono odesłanie do bibliografii Estreichera. Część opisów zaopatrzona została w odsyłacze od haseł osobowych, tytułów dzieł współwydanych i współoprawnych.

Podstawowa literatura:
L. Brożek: W stulecie pierwszej cieszyńskiej wyprawy po książki polskie do Krakowa, “Kalendarz Głosu Ludu 1948”, Ostrava 1947, s. 38 – 40; F. Zahradnik: Czytelnia Ludowa w Cieszynie – w setną rocznicę założenia, “Biuletyn Informacyjny Biblioteki Śląskiej”,1960, nr 3, s. 106; Tenże: Czytelnia Ludowa w Cieszynie, “Zaranie Śląskie”, 1963, z. 2, s. 151 – 166; M. Fazan: Czytelnia Polska w Cieszynie (1848 – 1854). Przyczynek do kształtowania się i rozwoju polskiego życia kulturalnego na Śląsku Cieszyńskim, “Książnica Śląska” 1979 – 1982, Katowice 1983, s. 113 – 137; J. Konieczny: Pierwsza polska biblioteka, (w:) “Kalendarz Cieszyński 1986”, Cieszyn 1985, s. 35 – 36; M. Danel: Biblioteka Czytelni Ludowej w Cieszynie, (w:) Pamiętnik Cieszyński / [Idzi Panic red. nacz.]. T. 10, Cieszyn 1995, s. 25-46

Książnica Cieszyńska