Zbiór rękopisów Biblioteki Dekanatu i Rzymsko – Katolickiej Parafii pw. Św. Marii Magdaleny w Cieszynie

 

Historia zespołu
Kolekcja rękopisów składa się z dwóch części. Jedną stanowią jednostki rękopiśmienne wchodzące w skład Biblioteki Dekanatu oraz Rzymskokatolickiej Parafii pw. św. Marii Magdaleny w Cieszynie, ujęte w zbiorczym inwentarzu kolekcji, drugą – fragmenty archiwów Dekanatu, Parafii św. Marii Magdaleny w Cieszynie, Generalnego Wikariatu, Dziedzictwa bł. Jana Sarkandra i innych cieszyńskich stowarzyszeń religijnych. W literaturze przedmiotu jako oficjalną datę powstania biblioteki podaje się rok 1819, w jej skład jednak wchodzą także starsze kolekcje książek i rękopisów, będące własnością księży działających w Cieszynie w latach wcześniejszych. W 2002 r. zbiór ten został przekazany Książnicy Cieszyńskiej na przechowanie.

Zawartość zespołu
Rękopisy znajdujące się w zbiorze książek to przede wszystkim zbiory kazań, wykładów, odpisy dzieł teologicznych, filozoficznych i prawniczych, teksty liturgiczne; znalazł się tu również rękopis o charakterze archiwalnym, mianowicie księga protokołów wizytacji biskupich w parafiach księstwa cieszyńskiego od 1672 r. Druga część kolekcji – o charakterze archiwalnym – zawiera dokumenty i akta związane z działalnością poszczególnych instytucji i liczy 376 jednostek.

Aparat wyszukiwawczy

1. 1. Rękopisy przechowywane w zbiorze książek są zinwentaryzowane w inwentarzu kartkowym, sporządzonym w latach osiemdziesiątych XX w., gdzie 43 jednostki wyodrębniono w dziale “Rękopisy”, wspomniane wyżej protokoły wizytacyjne umieszczono w kartotece w dziale “Inkunabuły”.
   2. Rękopisy archiwalne zostały w 2002 r. uporządkowane i spisane przez dr. Janusza Spyrę w wykazie zatytułowanym “Spis rękopisów przekazanych w depozyt Książnicy Cieszyńskiej przez Rzymskokatolicką Parafię św. Marii Magdaleny w Cieszynie”, uzupełnionym przez Annę Rusnok.

Elementy składowe opisu

1. 1. Opis jednostki rękopiśmiennej w inwentarzu kartkowym książek: 32 jednostki określono tylko słowem “rękopisy” umieszczając ich sygnatury na jednej karcie zbiorczej. Opis pozostałych zawiera:
      • • tytuł i nazwę autora,
        • datę i miejsce powstania,
        • określenie formatu (w nielicznych przypadkach),
        • liczbę stron i uwagę na temat oprawy (j.w.).
   2. W “Spisie rękopisów przekazanych w depozyt Książnicy Cieszyńskiej przez Rzymskokatolicką Parafię św. Marii Magdaleny w Cieszynie” opis jednostki zawiera:
      • • określenie treści lub tytuł i uwagę dotyczącą treści,
        • datę powstania,
        • uwagę o oprawie.

Sygnatura

1. 1. Sygnaturą zbioru ujętego w inwentarzu książek jest symbol literowy BD z symbolem literowym SD, KD oznaczającym kategorię zbiorów (stare druki, książki dawne, czyli druki wydane w latach 1801-1950), cyfra rzymska określająca format i liczba arabska oznaczająca kolejny numer inwentarza, np. BD SD III 4352, BD SD IV 4357.
   2. Dla rękopisów ujętych w “Spisie rękopisów przekazanych w depozyt Książnicy Cieszyńskiej przez Rzymskokatolicką Parafię św. Marii Magdaleny w Cieszynie” sygnaturę stanowi symbol literowy BD RS oraz liczba arabska oznaczająca numer kolejny “Spisu”, np. BD RS 1, BD RS 118.

Podstawowa literatura
Pawłowicz, Biblioteka Dekanatu w Cieszynie, “Kalendarz Cieszyński”, 1993, Cieszyn 1992, s.77-78; W. Pawłowicz, Biblioteka Dekanatu w Cieszynie. Historia i księgozbiór, [w:] Cieszyńskie księgozbiory historyczne. Materiały z sesji naukowej Cieszyn, 18-20 listopada 1991 r., pod red. H. Łaskarzewskiej, Warszawa 1993, s. 42-52; W. Pawłowicz, U źródeł biblioteki Dekanatu w Cieszynie – kolekcja księdza Antoniego Alojzego Löhna, [w:] “Pamiętnik Cieszyński”, t. 10, Cieszyn 1995, s.18-24; M. Pawłowiczowa, Ks. Jan Brzuska (1757-1840). Jego prace i księgozbiór, “Biuletyn Informacyjny Biblioteki Śląskiej”, 1970, nr 1/4, s. 88-101.